Elastaan, spandex en lycra in het kort 

• Elastaan is bekend onder diverse namen, zoals; spandex, lycra, dorlastan, elastomeer. 
• Dit synthetische rubber kan tot wel 600% uitrekken en terugveren naar zijn oorspronkelijke staat zonder te breken of scheuren.  
• Spandex wordt veel gebruikt in sportkleding, maar komt ook vaak in kleine hoeveelheden voor in basics als t-shirts en ondergoed. 
• Let met het verwerken van rekbare stoffen op dat je de juiste naalden en technieken gebruikt. 
• Was en droog lycra voorzichtig, zodat de rek en stevigheid behouden blijft.

Wat is Lycra? 

Vroeger kenden we slechts rubber van de rubberboom als elastisch materiaal. Maar sinds de uitvinding van elastaan in 1959 door het chemiebedrijf DuPont, is het niet meer weg te denken uit de textielindustrie. In tegenstelling tot andere synthetische materialen als polyester en polyamide, wordt bij de productie van synthetische rubber niet eerst een hard plastic gemaakt, welke daarna omgesmolten wordt. Om spandex te maken wordt ruwe aardolie verwarmd en met chemicaliën vermengd. Door middel van een droogspin-proces worden hele lange flexibele draden gevormd. Bij droogspinnen wordt het gebruikte oplosmiddel niet chemisch verwijderd. Het verdampt en wordt opgevangen, waardoor het kan worden hergebruikt.   

De eigenschappen van de stof 

De belangrijkste eigenschap is natuurlijk rekbaarheid; elastaan kan tot wel vijf à zes keer zijn eigen lengte uitrekken en terugveren naar de oorspronkelijke staat. Een 100% elastaan stof komt zelden voor. De grondstof wordt vaak verwerkt in combinatie met katoen, polyester, viscose en meer. Lycra vind je ook vaak terug in een samenstelling met nylon of polyamide. Als dunne, rekbare stof voor badkleding, turnpakjes of andere sportkleding. Door deze elasticiteit is elastaan erg sterk. Een ander voordeel van spandex is dat het goed bestand is tegen zweet. Vocht wordt namelijk niet opgenomen, maar afgevoerd en dat is fijn wanneer je de stof op de huid draagt tijdens het sporten. Niet alleen in sportkleding is elastaan terug te vinden, ook als je op het label van je t-shirt kijkt kom je deze naam waarschijnlijk tegen. Het komt dan ook veel voor dat 1 tot 15% van dit materiaal in een stof verwerkt zit. Hoe hoger dit percentage, hoe rekbaarder de stof.  

Stofsoorten met elastaan  

In veel verschillende stofsoorten komt wel een kleine hoeveelheid elastaan, spandex of lycra voor. Het gaat dus niet alleen om stoffen voor turnpakjes en bikini’s. Een veel voorkomende stofsoort waar vaak een beetje elastaan in zit is tricot. Deze fijn gebreide stof die van verschillende materialen kan worden gemaakt leent zich uitstekend voor leggings, joggingpakken, truien of rokken. Maar ook keper, satijn, ribfluweel en nog veel meer wordt op deze manier een beetje elastisch gemaakt voor een nog beter draagcomfort.  

Hoe verwerk je spandex? 

Knippen 

Omdat je te maken hebt met rekbaar materiaal, is het belangrijk dat je stof vlak en ‘ontspannen’ ligt wanneer je de schaar erin zet. Daarnaast kan rek meerdere kanten opgaan: lengte, breedte of bi-stretch. Bij dat laatste is de stof rekbaar in alle richtingen. Let er dus op dat je jouw patroon de goede kant op legt. Om geen onnodige gaatjes te maken in de stof, kan het handig zijn om clips te gebruiken in plaats van spelden. Om nóg netter te kunnen werken, kun je de stof snijden met een rolmes in plaats van knippen. Daardoor hoef je de stof niet op te tillen waardoor deze niet vervormt. Let er op dat je bij gebruik van een rolmes wel een snijmat nodig hebt als veilige ondergrond.  

Naaien  

Afhankelijk van hoe rekbaar je stof is, is het nodig om een jersey, ballpoint of stretch naald te gebruiken. De bolle punt glijdt tussen de vezels door, in plaats van er doorheen te prikken en gaatjes te maken. Daarnaast is een stretch naald zo ontworpen dat deze niet zomaar een steek zal overslaan (wat wel kan gebeuren als je een universele naald gebruikt). Natuurlijk is het ook van belang dat je geen kracht uitoefent op je stof wanneer deze door de naaimachine heen beweegt. Begeleid de onderdelen losjes door de machine om mooie vlakke naden te naaien. Het kan voor sommige projecten handig zijn om een stretchsteek te gebruiken. Per naaimachine is het verschillend welke steek-keuzes er zijn. Bekijk de handleiding van jouw machine om er achter te komen welke instellingen worden aangeraden voor rekbare stoffen. 

Hoe verzorg je lycra?  

Wassen 

Om de stretch en sterkte van spandex te behouden was je de rekbare stoffen op 30°C. Hoewel dit materiaal veel gebruikt wordt als materiaal voor badkleding, is het niet zo goed bestand tegen chloor. Spoel daarom je badpak of zwembroek goed uit met water wanneer je uitgezwommen bent. Let ook op dat je de kleding niet wast met wasmiddelen waar chloor of bleek in zit.   

Drogen 

Ook dit materiaal stop je niet in droger, want door de warmte kan het rek en vorm verliezen of beschadigd raken. Omdat spandex stoffen maar slecht vocht op kunnen nemen, zullen ze niet al te nat uit de machine komen. Wanneer je de kleding dus ophangt is het redelijk snel droog en kun je het weer opnieuw dragen!   

Strijken 

Door de hitte van een strijkijzer kan de sterkte van elastaan afnemen. Daarom is het advies om het niet te strijken. Voor hele rekbare spandex zal strijken gelukkig ook niet nodig zijn en spannen deze zich zonder kreukels weer om je lichaam heen. Katoen met een kleine hoeveelheid elastaan bijvoorbeeld kan wel nogal gekreukt uit de was komen. Om deze op een lage temperatuur te strijken is dan ook geen probleem. Let hierbij vooral op het hoofdbestanddeel van de stof en diens wasvoorschrift.  

Elastaan & spandex & lycra stoffen kopen  

Met keuze uit een groot aanbod aan kleuren, motieven en verwerkingen vind je bij ons de beste stoffen met elastaan, spandex of lycra voor jouw project, zowel online als in onze winkel. Twijfel je nog, kom dan vooral eens langs in Tilburg om de stof met eigen ogen én handen te ervaren en om deskundig advies te krijgen van onze medewerkers. Je kunt ook contact opnemen via telefoon of e-mail.